آنودایزینگ میتواند یک روش واقعا کاربردی برای به دست آوردن رنگ‌های جالب بر روی فلز باشد و گاهی اوقات میتواند به عنوان روشی برای با دوام تر کردن فلز به کار رود.
آیا فولاد ضد زنگ میتواند آنودایز شود؟
فولاد ضد زنگ یا زنگ نزن یا استنلس استیل نمی‌تواند به معنای واقعی کلمه آندایز شود مگر اینکه از یک محلول سود گرم استفاده شود. با این حال، چند روش جایگزین برای رسیدن به برخی نتایج مشابه برای آندایزینگ وجود دارد، مانند آنچه که شما با تیتانیوم و آلومینیوم انتظار دارید.
اگر فقط می‌خواهید که استنلس استیل تان رنگ دیگری به خود بگیرد، پس احتمالا به رنگ کردن با حرارت فکر می‌کنید. برخی افراد این را آندایزینگ گرمایی می‌نامند که یک اصطلاح کاملا نادرست است و هیچ ارتباطی با آندیزه سازی ندارد.
بسیار خوب، آندایزینگ احتمالا آن چیزی نیست که شما می‌خواهید، اما چیزهای دیگری هم وجود دارند که ممکن است با چیزی که به دنبالش هستید مطابقت داشته باشند. اجازه دهید توضیح دهم که چرا این، چند گزینه جایگزین است، و چگونه شما می‌توانید به هر حال آن را به طور متخاصمانه ای “آنودایز” کنید.
آنودایز چیست؟
برای اطلاعات بیشتر در مورد آنودایز آلومینیوم به این مقاله رجوع کنید.
آندایز سازی فرآیندی است که لایه اکسید بر روی فلز تشکیل می‌شود. این یک فرآیند الکترولیتی است، به این معنی که که از جریان DC برای ایجاد واکنش شیمیایی استفاده می‌کند. این مورد، اکسیداسیون نام میگیرد.
قطعه کار به آند تبدیل می‌شود که الکترودی است که در آن الکتریسیته وارد مدار می‌شود. به همین دلیل به آن آنودایز کردن می گویند. یعنی آن عنصر فلزی را به یک آند تبدیل می کند و بدین ترتیب آن را آندی می کند.
نتیجه این است که هر نوع محیط اکسید کننده یک میلیون برابر قوی‌تر می‌شود وقتی که شما این جریان الکتریکی را به درستی اضافه می‌کنید. در اصل، شما فلز را به سرعت اکسید می‌کنید.
بسیار خوب،این کار خیلی خسته‌کننده بود.
اما مهم است که این ایده سخت را درک کنید اگر می‌خواهید بدانید که چرا احتمالا نمی‌خواهید یک آندیزه سازی واقعی بر روی استنلس استیل انجام دهید.
آندایز رنگ فلز را چگونه تغییر می‌دهد؟
بسته به مواد موجود دو راه داریم:
برای آلومینیوم، سطح را متخلخل می‌کند. آلومینیوم آنودایز شده به خودی خود به نوعی تیره‌تر یا خاکستری تبدیل می‌شود. اما درصدی از این سطح کدر و متخلخل وجود دارد.
معمولا آلومینیوم بسیار نرم است و غیر ممکن است که هر نوع پوششی به آن بچسبد. وقتی شما سطح آندایز شده متخلخل را به آن می‌دهید، این عمل تغییر می‌کند. این منافذ، نفوذ رنگ به سطح را آسان می‌کنند و لایه بالایی آلومینیوم را رنگ می‌کنند. این کار همچنین به شما این امکان را می‌دهد که تقریبا هر رنگ قابل‌تصوری را به دست آورید.
بنابراین آندیزه سازی خودش به شما آن رنگ‌های روشن و پر جنب و جوش را نمی‌دهد.
یک راه دیگر برای این کار پوشش پودر یا نقاشی است. از آنجایی که سطح اکنون متخلخل است، پوشش‌ها می‌توانند واقعا به سطح آلومینیوم بچسبند.
آنودایز تیتانیوم
در مورد تیتانیوم شما به هیچ ماده، رنگ یا چیز دیگری نیاز ندارید. این به این دلیل است که لایه اکسید بر روی تیتانیوم وقتی یکنواخت باشد میتواند باعث پراش شود.
پراش با امواج نور به هم می خورد. لایه اکسید بر روی تیتانیوم (همچنین نیوبیم و تانتالوم، اما آن‌ها کم‌تر رایج هستند) سطحی ایجاد می‌کند که همه به جز یک اندازه موج نور را می‌شکند، که متناظر با یک رنگ خاص خواهد بود.
فاصله بین نقاط بالا بر روی این سطح بافت دار مشخص خواهد کرد که این کدام رنگ است. شما برای تیتانیوم نسبت به رنگ انتخاب محدود تری دارید.
من نمی‌خواهم در اینجا زیاد از مسیر علم دور شوم، اما نکته این است که آندیزه سازی تیتانیوم به آن یک لایه اکسید می‌دهد که با امواج نور تغییر رنگ می‌دهد، و باعث می‌شود بدون نیاز به اضافه کردن هر گونه پوشش یا رنگ به فلز، به نظر برسد که رنگ آن تغییر می‌کند.
ولتاژهای مختلف شرایط سطحی متفاوتی ایجاد می‌کنند که منجر به رنگ‌های مختلفی می‌شوند.
چرا آنادیز کردن استنلس استیل موثر نیست
از نظر فنی هر چیزی میتواند آنادیزه شود. شما می‌توانید همسایه خود را اذیت کنید
“این آزار دهنده است که گربه را در سطلی از آب فرو کنید و به آن سیم وصل کنید به نحوی که اگر گربه در انتهای دریافت الکترون‌ها قرار گیرد، شما یک گربه آنودایزه شده برای خودتان دارید.”
بنابراین در عمل می توانید از فولاد ضد زنگ استفاده کنید، اما قطعا پروژه‌ای نیست که ارزش وقت گذاشتن را داشته باشد. برای آلومینیوم و تیتانیوم، این کار خوب است ولی برای استیل جوابگو نیست.
ظاهرا برخی افراد توانسته‌اند با استفاده از یک محلول سود داغ از فولاد ضد زنگ استفاده کنند. این از آن نوع کارهایی هست که مردم در آزمایشگاه {خانگی} انجام میدهند.
حتی با این وجود، اطلاعات عمومی زیادی در مورد این فرآیند یا نحوه عملکرد آن وجود ندارد.
بسیاری از شرکت‌های حرفه‌ای که متخصص استنلس استیل یا زنگ نزن هستند، فرآیند رنگ‌آمیزی خود را “آندایزه سازی” می‌نامند. آن‌ها به سادگی از آن به عنوان “رنگ‌آمیزی ضد زنگ” یاد می‌کنند، و فرآیندهای آن‌ها، در اغلب موارد، بسیار اختصاصی هستند.
پس چه اتفاقی می‌افتد وقتی سعی می‌کنید از استنلس استیل کنید؟
چون ضد زنگ خورده نمی‌شود، حل می‌شود. پس در واقع نمی شود به روش های معمول آنودایز استنلس استیل را انجام داد.
بنابراین حالا که رویاهای شما در مورد آندایزه سازی فولاد ضد زنگ شده کاملا از بین رفته است، بیایید چند گزینه را امتحان کنیم که ممکن است قادر به رسیدن به نتایجی که به دنبالش هستید باشید.
اکسیداسیون شعله و یا رنگ سازی گرمایی
Flame Anodizing or Heat Coloring
در این ویدیو نحوه رنگی کردن یک قطعه استلس استیل به کمک شعله را نشان می دهد این روش به اصطلاح rainbow steel می گویند.
این فرآیند نقاط ضعف و قوت دارد. ایده کلی این است که در دماهای مشخص، سطح فلز بافت را تغییر خواهد داد و امواج نور را پراش خواهد کرد. این کار در اصل منجر به آندایزینگ تیتانیوم می‌شود اما یک فرآیند آندیزه سازی نیست. برای این عمل از برق استفاده نمی‌شود.
مزیت این کار این است که فوق‌العاده آسان است.
فقط یک چراغ‌قوه بردارید و آن را حرارت دهید تا این که رنگی شود که می‌خواهید. حالا بسته به درجه ضد زنگ، دما با رنگ‌هایی که می‌گیرید متفاوت است. با این حال، گرادیان‌های رنگی یک‌سان هستند، شما ممکن است فقط لازم باشد کمی گرم‌تر یا کمی سردتر شوید تا آن‌ها را به دست آورید.
در اینجا یک نمودار کوچک در مورد تم‌هایی که برای رنگ کردن ضد زنگ ۳۰۴ نیاز دارید (یکی از رایج‌ترین انواع آن)آورده شده‌است.
بنابراین اگر شما مثلا ۳۰۹ یا ۳۱۶ ضد زنگ داشته باشید، آن دماها کمی به سردی خواهند رفت، اما پیشرفت رنگ یک‌سان خواهد بود.
رنگ کردن فولاد ضد زنگ به طور مداوم در کوره کنترل‌شده و یا کوره حرارتی انجام می‌شود اما قطعا با دست انجام می‌شود. این کار فقط کمی مهارت و تمرین بیشتری نیاز دارد، به خصوص وقتی که بحث حفظ گرما پیش می‌آید.
توصیه: اگر با یک مشعل یا روش دستی دیگر آن را رنگ‌آمیزی می‌کنید، ابتدا مرکز فلز را گرم کنید و اجازه دهید گرما به سمت بیرون حرکت کند.
نکات منفی؟ خراش روی سطح رنگ را خیلی راحت از بین میرود. انگار که کلید ماشینتان را از روی سطح رنگی بکشید. بنابراین اگر می‌خواهید که این کار کمی بیشتر طول بکشد، ممکن است بخواهید از یک نوع پوشش روشن استفاده کنید.
رنگ آمیزی استنلس استیل
این روش “اقتصادی ترین” رنگ‌آمیزی کردن ضد زنگ است. با وجود این که برخی از رنگ‌های گران‌قیمت در آن وجود دارند، اما بخش اعظم آن‌ها بودجه سنگینی برای هماهنگی با عملکرد دارند.
اکسید سیاه Black Oxide
معمولا این فرآیند برای فولاد معمولی انجام می‌شود تا مقاومت به خوردگی بیشتری داشته باشد اما همچنین می‌توانید آن را برای ضد زنگ نیز انجام دهید.
این قطعا یک احتمال است اگر شما فقط می‌خواهید که با رنگ سیاه فولاد ضد زنگ را سیاه کنید.
به هر حال، این یک طرح کلی از گزینه‌های شما برای آنودایز استنلس استیل است. امیدوارم که کارهای شما الهام‌بخش باشد تا چیز فوق‌العاده‌ای بسازید.